Bazyli I Macedończyk, Bazyli I Macedoński, Bazyli I Kefalas, Bazyli I Głowacz (ur.
811
, zm.
29 sierpnia
886
) –
cesarz
bizantyjski
od
867
, pierwszy cesarz z dynastii macedońskiej.
Potomek rodziny osiadłej w
Macedonii
. Wysuwano hipotezy, że mógł być
słowiańskiego
(w tym czasie miała miejsce kolonizacja słowiańska w Macedonii) lub armeńskiego pochodzenia.
Uprowadzony do niewoli
bułgarskiej
w czasie wojny bizantyjsko-bułgarskiej w latach
811
-
813
. Do kraju powrócił w nieznanych okolicznościach.
Bazyli karierę rozpoczął od stanowiska koniucha na dworze cesarskim (
855
). Usuwając politycznych przeciwników, został współcesarzem w
866
roku, a mordując
Michała III
w
867
roku jedynowładcą. Jego panowanie zapoczątkowuje okres rozkwitu Cesarstwa, nazywany renesansem macedońskim.
Odbudował autorytet Bizancjum na
Bałkanach
, jego flota uwolniła
Dubrownik
od oblężenia arabskiego (
867
/
868
).
Bułgaria
ostatecznie uznała kościelne zwierzchnictwo Bizancjum (
870
). Bazylemu udało się również załagodzić spory z
papieżem
wynikające z tzw. schizmy
Focjusza
. W
878
zdobył ostatnią fortecę
paulicjan
— Tefrike we wschodniej
Anatolii
, jednak nie doprowadziło to do całkowitego upadku
herezji
[1].
Prowadził zwycięskie kampanie na wschodzie, korzystając z osłabienia będącego w kryzysie kalifatu Abbasydów, które doprowadziły do opanowania dróg wypadowych w górach
Taurusu
i Antytaurusu oraz umocnienia się w dolinie
Eufratu
. Poważne sukcesy w walce z
Arabami
udało się Bazylemu odnieść również i na zachodzie. Przy pomocy floty weneckiej oczyścił
Adriatyk
z korsarzy
saraceńskich
, wreszcie odzyskał
Bari
w
876
roku i
Tarent
w południowych Włoszech, umacniając w ten sposób pozycję Cesarstwa w tym regionie. Nie powiodło mu się jedynie na
Sycylii
, gdzie nie zdołał powstrzymać upadku
Syrakuz
(
878
).
Za jego panowania nastąpiła reorganizacja administracji i skarbu państwa. Zapoczątkował ponowną kodyfikację prawa bizantyjskiego, wydając dwa dzieła
procheiron
i epanagogę. Bazyli zasłynął również jako
mecenas
artystyczny.
Rodzina
Z pierwszą żoną Marią, Bazyli miał kilkoro dzieci, w tym:
- Symbatiosa, współcesarza w latach
869
-
879
jako
Konstantyn
,
- Anastazję, żonę generała Krzysztofa.
Z drugą żoną Eudokią Ingeriną (
kochanką
poprzedniego cesarza), Bazyli miał 3 synów (niektórzy historycy przypisują ojcostwo poprzedniemu cesarzowi):
- Leona VI, kolejnego cesarza,
- Stefana I, patriarchę
Konstantynopola
,
- Aleksandra, cesarza od
912
.
Przypisy
- ↑ Barber M. Katarzy, Warszawa 2005, s. 19
Bibliografia